Muszyna - badania archologiczne w Rynku

Od połowy lipca b.r. na muszyńskim rynku trwają prace wykopaliskowe, które są wstępem do planowanej w przyszłości rewitalizacji jego przestrzeni. Archeolodzy z firmy Sekcja Archeo realizują program badawczy, który pozwoli rozpoznać układ dawnej zabudowy tej części miasta, w skład której wchodziły pierwotnie m.in. budynki ratuszy oraz podziemne składy wina, należące w przeszłości do biskupstwa krakowskiego. Choć do zakończenia prac pozostała jeszcze długa droga, to poczynione dotychczas odkrycia są imponujące i przyniosły już wiele istotnych informacji dotyczących przeszłości rynku, którego historia w większości owiana była aurą tajemnicy.
W początkowym etapie prac nasza uwaga skupiła się na obszarze zielonym znajdującym się bezpośrednio przy Urzędzie Miasta. W miejscu tym, w niedalekim sąsiedztwie fontanny, odkryliśmy relikty murowanego, podpiwniczonego budynku oraz pozostałości studni lub innego urządzenia wodnego, którego jednoznaczna interpretacja na obecnym etapie prac nie jest jeszcze możliwa. Wspomniany budynek znany jest z historycznego planu miasta, tzw. katastru galicyjskiego wykonanego w 1846 r. i w wyniku dokonanych tegorocznych odkryć jawi się jako niezwykle interesujący obiekt. W ścianach murowanej z lokalnego kamienia piwnicy odkryto elementy żelazne, które prawdopodobnie służyły do przytwierdzania kajdan. Z niemałą dozą prawdopodobieństwa można stwierdzić zatem, że mamy do czynienia z budynkiem pełniącym w przeszłości, przynajmniej w części podziemnej, funkcje więzienne.
W kolejnym etapie wykopalisk ciężar działań badawczych przeniósł się w kierunku płyty parkingu i tam aktualnie odbywają się główne prace. Miejsce to przyniosło również wiele ciekawych i istotnych odkryć. Odsłonięto tu bowiem relikty fundamentów ratusza miejskiego, rozebranego w I ćw. XX w, a którego wygląd znamy z nielicznie zachowanych fotografii. Co bardzo interesujące pod budynkiem tym funkcjonowały rozległe piwnice, których pozostałości są obecnie odsłaniane. Na podstawie analizy odkrywanych reliktów murowanych można stwierdzić, że prawdopodobnie mamy do czynienia ze składami wina, o co najmniej XVII-wiecznej metryce, które wspominane są w jednej z ordynacji biskupich pochodzących z tego okresu. Niewykluczone, że w miejscu tym stał również budynek ratusza pochodzący z tego samego okresu, o którego zamiarze postawienia dowiadujemy się z fragmentu wspomnianej ordynacji, którego barwny opis wart jest przytoczenia:
Ciż mieszczankowie nasi suplikowali prośbę wnosząc przed komisarzów naszych do nas, abyśmy im ratusz stary przenieść pozwolili na piwnice nasze murowane na rynku i to im pozwalamy dla ozdoby i warunku miasteczka albo ochrony od ognia, tą jednak kondycją, aby na tych piwnicach naszych, który my dla win sprowadzenia wolne sobie zostawujemy, ratusz z sklepami i z kramami wymurowali sobie, w którym schowanie swoje mogli mieć woźni dla sądów publicznych i pożytek z kramów dla ozdoby miasta.
Przenosząc się do bliższych nam czasów warto wspomnieć o jeszcze jednym interesującym odkryciu, którego czasy funkcjonowania mogą jeszcze pamiętać niektórzy mieszkańcy miasta. Mowa tu o metalowym zbiorniku i pozostałościach pompy, które służyły prawdopodobnie w okresie przedwojennym do przechowywania i dystrybucji nafty, niezbędnej m.in. do oświetlenia pomieszczeń. Jest to niewątpliwie ciekawe i osobliwe świadectwo nie tak odległej historii Muszyny.
Realizowane prace archeologiczne pozwalają poznawać nie tylko relikty dawnej zabudowy, ale także życie codzienne dawnych mieszkańców miasta. W toku prac badawczych odkryliśmy już szereg tzw. zabytków ruchomych w skład których wchodzi m.in. pokaźny zbiór fragmentów dawnej ceramiki naczyniowej, fragmenty butelek szklanych i kafli piecowych. Część z nich zasługuje na szczególną uwagę. Są to m.in. monety pochodzące z okresu od XVII do XIX w., ołowiane plomby towarowe, będące świadectwem kupieckiej przeszłości miasta, ołowiane kulki muszkietowe oraz nostalgiczna zabawka dziecięca w postaci ceramicznego gwizdka w kształcie konika.
Badania archeologiczne, potrwają co najmniej do końca września. Większość odkrywanych reliktów murowanych zostanie w przyszłości stosownie zabezpieczona i wyeksponowana. Tymczasem zapraszamy na muszyński rynek, aby przyjrzeć się interesującej pracy badaczy i osobiście zobaczyć świeżo odkryte elementy dawnej zabudowy.