Prace archeologiczne na Baszcie
Badania archeologiczne na zamku biskupów krakowskich w Muszynie w roku 2010
Badania wykopaliskowe prowadzone na zamku biskupów krakowskich od roku 2007 mają na celu przede wszystkim uczytelnienie murów założenia. Tegoroczne prace koncentrowały się w zachodniej części założenia przy odsłanianiu budynku mieszkalnego, który ze względu na rozmiary i elementy wyposażenia można już chyba zaliczyć do grupy rezydencji biskupich. Był to obiekt o znacznych rozmiarach, choć niestety zachował się jedynie w partii fundamentowej. Ma około 27 m długości i 13,5 m szerokości, zaś odsłonięte dwa pomieszczenia około 6 i 7 m długości. Dostawiono go do zachodniej części obwodu obronnego. Dotychczas odkryto znaczną część muru zamykającego obiekt od wschodu oraz w całości mury działowe. Te ostatnie różnią się między sobą grubością i sposobem murowania, a zatem mamy do czynienia z budynkiem, który powstawał w czasie, co najmniej dwóch faz budowlanych. Niestety w jego obrębie zupełnie nie zachowały się poziomy użytkowe, zaś materiał zabytkowy znajdowany w glinie, którą zasypano fundamenty jest bardzo skąpy.
W tej sytuacji znacznie ciekawsze okazały się trzy pomieszczenia odsłonięte w środkowej części zamku, zniszczone przez pożar, zapewne w końcu XVI w. Ogień musiał być potężny, skoro ich mury o grubości ok. 120 cm są w całości przepalone. We wszystkich tych pomieszczeniach natrafiono na warstwy rozbitych cegieł (tzw. palcówek) oraz pokruszonej polepy konstrukcyjnej, z których pozyskano kilkaset fragmentów kafli płytowych, w tym wiele ułamków lic. Szczęśliwym trafem niektóre udała się w dużej części posklejać. Niestety i kafle ucierpiały w czasie pożaru. Piękne, różnokolorowe szkliwa, które zdobiły wiele lic stopiły się, a do powierzchni przywarła glina. Mimo to kafle zachwycają różnorodnością ornamentyki i poziomem wykonania. Mamy, zatem kafle szkliwione i pozbawione szkliwa z przedstawieniem halabardnika – pucułowatego młodzieńca z halabardą w jednej ręce i mieczem w drugiej, młodego mężczyzny w berecie ozdobionym piórami, fragmenty głów tzw. aniołów tarczowników (aniołów trzymających tarczę herbową), przepiękną główkę kobiecą w wysokiej koronie zwieńczonej liliami, należącą prawdopodobnie do Najświętszej Panny Marii. Kilka sylwetek kobiecych pozbawionych głowy pochodzi zapewne z tego właśnie przedstawienia. Najliczniejsze są jednak kafle zdobione motywami roślinnymi i geometrycznymi. Wśród znalezisk tej kategorii najwięcej zainteresowania wzbudza kafel z tarczą herbową, na której umieszczono orła utrzymanego w stylistyce typowej dla schyłku XV w.
W jednym z odsłoniętych pomieszczeń, poniżej poziomu pokruszonej cegły i polepy natrafiono na rozsypisko spalonego zboża. W pobliżu odkryto połówkę kamienia żarnowego oraz kamień, w którym zaczęto wiercić otwór. Nieopodal zalegały spalone belki. Niewykluczone, że pierwotnie było to pomieszczenie o charakterze gospodarczym, któremu z czasem nadano charakter mieszkalny.
Do innych interesujących znalezisk należą: szczypce do odlewania kulek, ozdobny zawias do drzwi, wielka kłódka oraz dwie monetki węgierskie z XV w.
