Śladem dawnych rozpraw w Państwie Muszyńskim
W dniu 9 lipca 2011 roku o godz. 18.30 w Muzeum Regionalnym Państwa Muszyńskiego, odbyła się kolejna prelekcja z cyklu Spotkania z Historią pt.: Muszyńskie procesy zbójników, czarownic i… Pan Krzysztof Maczuga, przygotował obszerny materiał na temat pracy sądu muszyńskiego na przestrzeni 500 lat. W trakcie wykładu słuchacze mogli dowiedzieć się między innymi, że sąd muszyński opierał się na prawie magdeburskim i był podzielony na:
- miejski, dla Muszyny i Tylicza, złożony z wójta, burmistrza, ławników i rajców,
- sołtysi, dla okolicznych wsi, składający się z sołtysa i starszyzny,
- sąd kryminalny muszyński „ zwany Wielkim Gajonym”, obejmujący cały kres. Zasiadali w nim przedstawiciele Muszyny, Tylicza i kresu w osobach: wójtów z ławnikami, sołtysów, burmistrzów z rajcami oraz cechmistrzami.
Rozprawy zagajane były przez starostę lub podstarościego i odbywały się w ratuszu. Sądzono sprawy o kradzież, pożogę, rozbój, dzieciobójstwo. Na „szczególne względy” mogli liczyć herszci, których skazywano najczęściej na łamanie kołem, ćwiartowanie, obdzieranie ze skóry, wplatanie w koło lub wbicie na pal. Starosta czasami zmieniał wyrok na łagodniejszy tzn. ścięcie toporem lub powieszenia. Najbardziej znanymi na tym terenie zbójnikami byli Sawko oraz Prokop Kapka, którzy jak wielu innych swój żywot zakończyło na szubienicy w Muszynie. Najwięcej wydanych wyroków miał na swoim koncie starosta Wojciech Bedliński (1645-1661), który podczas siedmiu rozpraw skazał na śmierć 15 zbójników. Wyroki wykonywał na stałe zatrudniony kat, a w kilku przypadkach wypożyczano go z Biecza i z Bardiowa. W Muszynie sądzono również czarownice. Ostatnią muszyńską czarownicę spaloną na stosie na wzgórzu Podszubienicą w dniu 25 czerwca 1678 roku, była Anna Dudzicha oskarżona o spowodowanie suszy.
O tych oraz o wielu innych ciekawostkach mogli dowiedzieli się licznie przybyli na prelekcję mieszkańcy Muszyny oraz turyści. Spotkanie prowadziła kustosz muzeum Barbara Rucka, która również przygotowała we współpracy z Urzędem Miasta i Gminy Uzdrowiskowej w Muszynie prezentacje multimedialną. Prelekcja ta jest już drugą przygotowaną i wygłoszoną nieodpłatnie przez historyka Pana mgr Krzysztofa Maczugę. Młodemu społecznikowi i regionaliście należy się uznanie i podziękowanie za tak cenna inicjatywę edukacyjno-oświatową.
